تاريخ : جمعه 3 بهمن 1398برچسب:فال لردگانی ها, | 18:6 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |
تاريخ : جمعه 3 بهمن 1398برچسب: گچ پاشی, | 17:41 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |

 

 



تاريخ : جمعه 3 بهمن 1398برچسب:گچبری دور لامپ, | 17:24 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |

اشنایی با گچ از محمد فتاحی از روستای باغنار میلاس 

:

:

:   

 
گج، پیش از ترکیب با آب
 
گج، پس از ترکیب با آب

گَچ، سنگ گچ کلسیم سولفات آبدار طبیعی است و در چندین فرم بلوری یافت می‌شود که در داشته‌های خاکی پوسته جامد کره زمین به فرم قشرهای نسبتاً ضخیم و کلفت فراوان است که آن را از دل زمین بیرون می‌آورند و مورد به‌کارگیری قرار می‌دهند.

گچ را پس از استخراج از معدن مانند آهک به کوره می‌برند و تا دمای نزدیک به ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد گرما می‌دهند تا شماری از مولکول‌های آب تبلورش را از دست بدهد وبه فرم گچ قابل به‌کارگیری به عنوان مصالح ساختمانی و قالب گیری درآید. معمولاً گچ را با آسیابهای مخصوص به صورت پودر در می‌آورند و در کیسه‌ها یا به صورت فله به فروش می‌رسد. پودرهای گچ مرغوب باید کوچکتر از ۰٫۱۵ میلی‌متر باشد. در اکثر موارد ترکیب گچ و آب خالص برای کاربدهای مختلف استفاده می‌شود هر چند در موارد نیاز با اضافه کردن مقداری مواد مختلف می‌توان زمان سفت شدن آن را کاهش داد. مثلاً با اضافه کردن ۱٪ نمک طعام به مخلوط گچ و آب زمان سفت شدن آن زیاد می‌شود و اگر میزان نمک بیش از ۴ درصد شود زمان سفت شدن زیاد می‌شود (تا ۳۰ دقیقه).

2CaSO4 · 4H2O → 2CaSO4 · H2O + 3H2O (به صورت بخار متصاعد می‌شود).

رنگ گچ به فرم طبیعی سفید بوده و ممکن است به دلیل ناخالصی‌های مواد آلی رس و اکسید آهن به رنگ‌های خاکستری، خاکستری مایل به آبی، صورتی یا زرد دیده شود. سنگ گچ دارای سیستم تبلور منوکلینیک، وزن مخصوص ۳۲/۲ و سختی ۵/۱ تا ۲ می‌باشد. ژیپس مورد به‌کارگیری با سنگ گچ به فرم توده‌ای بلوری‌شده که به فرم دانه‌های ریز و درشت است؛ در اسید کلریدریک و آب گرم به فرم محلول در می‌آید. سنگ گچ خالص دارای ۹/۲۰ درصد آب ترکیبی و ۶/۴۶ درصد SO3 و ۵/۳۲ درصد CaO است.

خلوص سنگ گچ بر پایه درصد کانی ژیپس در آن تعریف می‌شود. بر پایه انجمن استاندارد مصالح آمریکا (ASTM) دست‌کم خلوص مورد نیاز برای سنگ گچ در مواد صنعتی ۷۰ درصد ژیپس است در صورتی که بیش‌تر سنگ گچ‌های تجارتی و بازرگانی دارای ۷۵ تا ۹۰ درصد خلوص می‌باشند. نا خالصی‌های موجود در سنگ گچ بیش‌تر شیل، رس‌ها و کربنات کلسیم است و گاهی بازمانده کنش‌ها و فعالیت‌های حیاتی نیز در آن دیده می‌شود.

این واژه از فارسی میانه gač است که ریشهٔ نهایی آن نامعلوم است، ولی با واژه‌های اکدی gaṣṣu، آرامی gaṣṣā، عربی جصّ، لاتین gypsum، و یونانی باستان gýpsos مرتبط است.

 

 

گچ در معماری ایران[ویرایش]

یکی از کاربردهای ویژهٔ گچ، اندون کردن دیوارها و آراستن سطوح داخلی ساختمان هاست و با استفاده از هنر گچبری به آن زیبایی می‌بخشند. از میان نمونه‌های به جا مانده می‌توان به گچبری، چفت گیری و ابزار زنی طاقچه بازمانده از کاخ بیشابور نام برد. پس از ظهور اسلام نیز از هنر گچبری در بناها استفاده می شده است، ولی این هنر به دلیل حرمت پیکره سازی در قالب نقوش برجسته از گل و گیاه و نیز انواع طرح‌های اسلیمی و بندهای ختایی و حط‌های مختلف تجلی یافت. از نمونه‌های به جا می‌توان به مسجد فریومد در سبزه وار اشاره کرد.

گچبری دوره سلجوقی[ویرایش]

هنر گچبری در انواع خط کوفی همراه نقوش اسلیمی خرطوم فیلی روند تحول این هنر در دورهٔ سلجوقی بوده است. به طور کلی هنر گچبری در دوره سلجوقی مورد توجه در نماسازی داخلی بوده است. از میان آثار این دوره می‌توان به گچبریهای مسجد اردستان با خط کوفی ((مُزهّر)) و گنبد و مسجد علویان در همدان اشاره داشت.

گچبری دوره ایلخانی[ویرایش]

در این دوره گچبری رونق یافت. به وجوذ آمدن محراب‌های گسترده با انواع خط کوفی و خط‌های سلطانی، دیوانی، رقعی و به کارگیری انواع گره هندسی با نقوش اسلیمی توماری و اسلیمی ماری در لابلای کتیبه و اسپرهای خط با گل و برگهای پهن گود و برجسته در آن به وجود آورده شد. از آثار این دوره به بقعه بایزید بسطامی و مسجد الجایتو در اصفهان اشاره کرد.

استانداردهای ملی ساختمان[ویرایش]

گچ[ویرایش]

گچ از جمله مصالحی است که در صنایع ساختمان سازی از اهمیت مخصوص برخوردار است و به علت ویژگی‌هایی که دارد از زمان‌های قدیم در امر ساختن مسکن مورد مصرف قرار می‌گرفت. در بسیاری از ساختمان‌های قدیمی مخصوصا در دوران صفویه که اغلب آنها در اصفهان موجود می‌باشد گچ نقش موثری داشته و گچ بریها ی بسیار زیبائی از آن دوران باقی مانده است.

قدمت استفاده بشر از گچ به حدود پنج هزار سال قبل می‌رسد. دیواره‌های قبرهائی در مصر که مربوط به آن دوران است بوسیله گچ اندود شده است.

در ایران نیز استفاده از گچ به زمان اشکانیان می‌رسد و گچ بری‌های بجا مانده از آن تاریخ گواه این موضوع می‌باشد.

گچ به علت خواص خود از اولین قدم در ایجاد یک بنا که پیاده کردن حدود زمین باشد و با صطلاح برای ریختن رنگ اطراف زمین مورد نیاز بوده و همچنین تا آخرین مراحل کار که سفید کاری و نصب سنگ است باز هم گچ مورد نیاز است و حتی در نقاشی هم از گچ استفاده می‌نماید.

منابع تهیه گچ[ویرایش]

گچ از پختن و آسیاب کردن سنگ گچ بدست می‌آید. سنگ گچ از گروه مصالح ساختمانی کلسیم دار است که به طور وفور در طبیعت یافت می‌شود وتقریبا در تمام نقاط روی زمین وجود دارد و از لحاظ فراوانی در طبیعت در ردیف پنجم می‌باشد. در ایران هم تقریبا در تمام نقاط کشور مخصوصا در کویر مرکزی از جمله سمنان و اطراف تهران – جاجرود – آذربایجان – اطراف مشهد و غیره یافت می‌شود.

مصارف گچ[ویرایش]

گچ در صنعت ساختمان سازی مصارف متعدد دارد از جمله ریختن رنگ ساختمان برای مشخص کردن اطراف زمین و پیاده کردن نقشه – ملات سازی- گچ و خاک- سفید کاری- سنگ کاری که در مورد اخیر برای نگه داشتن سنگ به طور موقت در جای خود تا ریختن ملات پشت آن مورد مصرف قرار می‌گیرد و همچنین در صنایع مجسمه‌سازی و ریخته گری برای قالب سازی مصرف می‌شود و در کارهای طبی برای شکسته بندی مورد نیاز است. و همچنین در صنایع سیمان پزی و دارویی نیز مصرف می‌شود.

خواص گچ[ویرایش]

گچ علاوه بر دو خاصیت عمده (زود گیر بودن و ازدیار حجم به هنگام سخت شدن) دارای خواص دیگری نیز هست از جمله آنکه گچ اکوستیک است. در آتش‌سوزی مقاوم می‌باشد. ارزان و فراوان است. دارای رنگی سفید و خوش آیند است علاوه بر مصرف فوق گچ در صنایع چینی سازی و سرامیک بعنوان قالب – در صنایع شیشه گری – در کشاورزی- صنعت کاغذ سازی- ÷تروشیمی- چرم سازی و ده‌ها مورد دیگر مصرف می‌شود.

آماده‌سازی سنگ گچ برای خوراک کوره[ویرایش]

سنگ گچ از معدن با وسائل مختلف مانند آتش کاری یا برش و غیره جدا شده در محل معدن یا کارخانه با سنگ‌شکن‌های چکشی به کلوخه هائی در حدود ۴۰ سانتیمتر تبدیل می‌گردد آنگاه این کلوخه‌ها را با قیف‌های مخصوص به سنگ‌شکن‌های فکی هدایت کرده و در آنجا کلوخه‌ها را تا ابعاد چند میلی‌متر خرد مب نمایند.

قطعات ریز این محصول پس از عبور از الک‌های مخصوص با نوارهای نقاله به سیلوها ذخیره هدایت می‌شود و قطعات درشت تر دوباره به آسیاب‌های فکی یا گلوله‌ای هدایت شده و خرد می‌گردد. ظرفیت سیلوها ذخیره و تعداد آنها با توجه به بزرگی و کوچکی کارخانه به گونه‌ای است که می‌تواند حداقل خوراک یک هفته کارخانه را در خود جای دهد. محصول سیلوها با توجه به نیاز کارخانه با تسمه‌های نقاله و به طور خودکار وارد کوره می‌شود و پس از طی مراحل پخت با آسیاب‌های گلوله‌ای به گچ ساختمانی تبدیل می‌گردد و به بازار مصرف عرضه می‌شود.

کوره‌های گچ پزی[ویرایش]

۱-کوره‌های گچ پزی چاهی[ویرایش]

قدیمی ترین نوع کوره گچ پزی در ایران کوره‌های چاهی می‌باشد که هم اکنون نیز در بسیاری از شهرهای ایران متداول است. این نوع کوره‌ها که مانند تنوره‌ای است که سنگ گچ را در آن می‌چینند و آنرا حرارت می‌دهند تا پخته شود. در این نوع کوره‌ها که حرارت آن قابل کنترل نیست همه نوع سنگ گچ از گچ پخته تا گچ ساختمانی و گچ تشنه و گچ سوخته و انیدریت و سنگ گچ تجزیه شده بدست می‌آید بدیهی است محصول این نوع کوره‌ها به علت یکنواخت نبودن آن مرغوب نمی‌باشد. کار این نوع کوره‌ها پیوسته نیستو سوخت این نوع کوره‌ها می‌تواند چوب- ذغال سنگ و غیره باشد.

۲- کوره‌های تاوه‌ای[ویرایش]

این نوع کوره‌ها که دارای محصولی یکنواخت می‌باشد تشکیل شده است از یک سینی بزرگ که سنگ گچ آسیاب شده را در آن می‌ریزند. وبه آن حرارت می‌دهند این کوره‌ها دارای دستگاهی می‌باشد که پیوسته دانه‌های سنگ گچ را هم می‌زند تا کلیه کلوخه‌های سنگ گچ یکنواخت حرارت ببینند این دستگاه همزن مانند شانه‌ای است که در محور وسط تاوه قرار دارد و حول محور خود می‌چرخد و کلوخه‌ها را هم می‌زند عمل این نوع کوره‌ها مانند بو دادن تخمه می‌باشد.

۳- کوره‌های گردنده خفته[ویرایش]

این نوع کوره‌ها که رایج ترین نوع کوره‌های گچ پزی است بصورت استوانه ایی خفته حول محور خود که با افق در حدود ۴ درجه شیب دارد می‌گردد و در ضمن گردش کلوخه‌های سنگ گچ را به جلو هدایت می‌نماید این کلوخه‌ها بتدریج که جلو می‌روند پخته شده پس از خروج از کوره بوسیله دمیدن هوای سرد به روی آن کلوخه‌ها را خنک نموده و برای نرم کردن به آسیاب می‌برند از هوای دمیده شده روی کلوخه که پس از خروج در حدود ۱۰۰ درجه سانتی گراد حرارت دارد برای گرم کردن مصالح اولیه و تبخیر آب فیزیکی آن استفاده می‌نمایند. حرارت در این نوع کوره‌ها قابل کنترل بوده و دارای محصول یکنواخت و مرغوب می‌باشد. کار این کوره‌ها پیوسته است یعنی همیشه می‌تواند بدون توقف به کار خود ادامه دهد هر قدر محصول کوره در اثر گردش به جلو هدایت شود می‌توان به همان نسبت کوره را بارگیری نمود.

در کارگاه‌های ساختمانی که از کوره‌های گچ پزی و آجرپزی دور می‌باشند و برای تامین آجر مورد نیاز خود مجبور هستند که در کارگاه اقدام به ایجاد کوره آجرپزی نمایند با قرار دادن مقداری سنگ گچ به روی کوره آجرپزی با توجه به حرارت کمی که سنگ گچ جهت پخته شدن نیاز دارد پس از مدت کوتاهی پخته می‌شود آنگاه آنرا با وسائل ابتدائی مانند تخماق و یا آسیاب‌های محلی کوبیده و سرند نموده و مورد استفاده قرار می‌دهند.

مقاومت گچ در مقابل آب[ویرایش]

گچ در مقابل آب و رطوبت مقاومت نکرده و بسیار ضعیف است و لایه‌های سفید کاری اگر در مجاورت رطوبت قرار بگیرند طبله کرده و بصورت جدا از هم در دیوار ظاهر می‌شود و البته پس از آنکه رطوبت از بین رفت و محل خشک شده گچ طبله شده بحالت اولیه خود برنمی گردد بهمین علت از بکار بردن گچ در مکان‌هایی که با آب در تماس است مانند توالت ها- حمام‌ها و آشپزخانه باید خودداری کرد وهمچنین از بکار بردن ملات گچ واندود گچ و خاک و سفید کاری به وسیله گچ در ساختمانهایی که در مناطق مرطوب قرار دارند باید خود داری نمود مانند مناطق شمالی ایران. در این نوع مناطق برای سفید کاری ساختمان از سیمان سفید و یا آهک استفاده می‌نمایند



تاريخ : جمعه 3 آبان 1398برچسب:, | 17:44 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |

کشوزنی

   برای کشو زنی سه گونه ابزار مورد استفاده قرار می گیرد که عبارت اند از :

الف- ابزاری که بر لبه ی جاسازی می خورد.

 

ب- ابزاری که فقط بر سطح کار می خورد و تکیه بر شِمشه دارد .

 

ج- ابزاری که سطح کار می خورد و در گوشه ی آن سوراخی تَعبیه گردیده که بوسیله ی ریسمانی به یک میخ متصل است.

بعد از خط اندازی زیر کار،معمولاً مراحل:گچ اندازی وکُشته کِشی با اَبزار وپنبه آب ،صورت می گیرد . برای اَبزار زنی از گچ خوش مایه که باید سفت تر از گچ گُل و و برگ سازی باشد، استفاده می شود .

وسایل ابزارزَنی

در کشوزنی از ابزارهای مختلفی به شرح زیر استفاده می شود :

1- برجسته کاری

 

2- کنده کاری و حکاکی

 

 3- حاشیه پخ

 

4- کنج

 

5- کاو مسطح

 

 6-تاج

 

 7- ابزار نیم گرد

 

 8-ابزار ربع گرد

 

 9- ابزار محدّب دارای مقطع مربع دایره

 

10-قاب- کاو

عمل کشوزَنی

   ابتدا از زاویه ی بین دیوار وسقف به مرکز کنج و با شعاع 15سانتی متر، دور تادور را با پرگار و یا باریسمان آغشته شده به رنگ علامت می زنیم و بعد شمشه ای به ضخامت 25 میلی متر را در سقف برابر با خط ریسمان می کوبیم . پس از علامت گذاری، محل ابزار زدن باید زخمی شود و به محل کار تعدادی میخ می کوبیم . پس از آماده شدن گچ، داخل شمشه را گچ اندازی می کنیم. بعد از سفت شدن، شمشه را به آرامی ضربه زده و از گچ جدا می کنیم. این عمل را دور تا دور سقف ادامه می دهیم. به این کار جاسازی می گویند .

کِشو، ابزاری اصلی در ابزار زنی است که ممکن است چوبی ،فلزی و یا از جنس pvc باشد.

این کشو در طرح ها و گونه های مختلف می تواند باشد. ابزار گچی را می توان در هر جا ومکانی استفاده کرد. روی دیوار،سقف ،کُنج ها ، سطح های ممتد و کشیده و...

 ابزار زنی  سطحی ترین فعالیت درشاخه ی گچبری است که گچبر مبتدی برا ی شروع کار ابتدا ابزار زن می شود .

اَندِلیک سازی (جاچراغی)  

   در واقع در سقف ها، پوشش به صورت کاذب می باشد که به فُرم ها و نوع های مختلف جهت زیباسازی درسقف هاازآن استفاده می گردد. سقف کاذب، سقفی است که به اسکلت ساختمان متصل بوده و بار آن به سازه ی اصلی ساختمان وارد می شود. در اندلیک سازی بین سقف اصلی و قسمت زیرین سازه ی اصلی، فضای خالی به وجود می آید که اندلیک ها می تواند صاف با ارتفاع محدود و یا به شکل های مختلف ساخته شوند .در این نوع سقف کاذب می توان از مصالح سبک استفاده نمود و قاب بندی آن به نحومناسبی به اسکلت  بندی ساختمان متصل شود تا ضربه و تکان های ناشی از زلزله به آن ها، موجب خرابی دیوارهای مجاور نگردد .

   در هر ساختمان به طور کلی پس از اتمام سفت کاری ،نازک کاری شروع می شود که رعایت اصول،روش هاو فنون و اجرای مناسب اندود کاری و پس از آن رنگ آمیزی، جلوه ای خاص به ساختمان می دهد .

ابزار و وسایلی که یک گچ کار نیاز دارد عبارتند از :آب گچ داربَست شمشه ی آلومینیومی، چوبی و یا آهنی گیره یا پُل یا شمع استامبولی ماله کاردَک لیسه ی پلاستیکی هم زن میخ تیشه شاقول ریسمان مداد تراز و ....

سطحی را که می خواهیم گچ کنیم بنا به موقعیت آن، تعدادی گچ برجسته ی هم سطح یا هم تراز و یا هم شاقول روی سطح قرار داده و با شمشه قرار نهادن روی تمام کُروم ها (گچ های برجسته) و گچ کردن زیر شمشه ها، ریل هایی گچی درست کرده و در پایان گچ را مابین این ریل ها  مالیده و شمشه را روی ریل کشیده  که متناسب با صافی ریلهای گچی، سطح گچ کاری شده تخت می شود.

   به طور کلی چهار نمونه گچ در گچ کاری قابل استفاده است:

الف گچ آماده: گچی است که به صورت دوغ آب بوده و پس از مدتی سفت می شود و برای پرکردن فضا های تو خالی مناسب است .

ب گچ عسلی: گچی است که مقدار گچ آن از آب آن به تناسب بیشتر باشد که محلولی مانند کشک به وجود می آید. این گچ پس از سفت شدن، سختی خاصی را به خود می گیرد. این گچ برای کروم گرفتن بسیارمناسب است.

ج گچ دَستی: این گچ ،گچی سفت است که کمی آب را به گچ اضافه می کنند و گچ خمیر می شود .گچ دستی، مایع نمی تواند باشد و بسیار سفت می شود و مخصوص بند کردن جسمی به جسم دیگر است .

د گچ کُشته: گچی است نرم ودیر سفت  که فرصت خوبی را به گچ کار برای صیقل دادن سطح گچ کاری شده می دهد



تاريخ : جمعه 3 مرداد 1398برچسب:گچکاری چیست, | 12:59 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |

گچبری دور لامپی

عکس گچبری گلویی

گچبری دور لوستر

گچبری دور لامپ

گچبری دور چراغ

گچبری مدرن سقف

عکس گچبری سر ستون

مدل گچبری دور لامپ

گچبری سر ستون$fa

مدل گچبری دور لوستر

مدل گچبری دور لامپی

گچبری و نور مخفی

عکس گچبری ساختمان

تصاویر گچبری مدرن

عکس گچبری دور لامپی

تصاویر گچبری مدرن

عکس گچبری دور لوستر


 

عکس گچبری دور لامپ

عکس گچبری دور چراغ

عکس گچبری مدرن سقف

عکس گچبری منازل

عکس گچبری گوشه

گچبری - گل و گیاه

عکس گچبری اپن آشپزخانه

تصاویر گچبری آشپزخانه

گچبری دور لامپی 1

گچبری دور لامپی 2

گچبری دور لامپی 3

عکس گچبری دور لامپی زیبا

عکس گچبری دور لوستر 1

گچبری دور لامپ زیبا

عکس گچبری اپن آشپزخانه مدرن

عکس گچبری اپن آشپزخانه مدرن 1

تصاویر گچبری

تصاویر گچبری گلویی

تصاویر گچبری شومینه

 

عکس گچبری شومینه

عکس مدل گچبری دور لامپی

عکس مدل گچبری دور لوستر

عکس مدل گچبری دور لوستر 1

عکس مدل گچبری دور لوستر 3

عکس گچبری گلویی 1

عکس مدل گچبری دور لامپی 1

عکس مدل گچبری دور لامپی مدرن

عکس مدل گچبری دور لامپی 2

عکس مدل گچبری دور لامپی 3

عکس مدل گچبری دور لامپی 4



تاريخ : جمعه 3 ارديبهشت 1398برچسب:گچبری ظریف, | 17:30 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |

زمان گرفتن ملات گچ

گچ ساختمانی باید زود شروع به گرفتن و سخت شدن نموده و سخت شدن آن نیز باید خیلی زود پایان یابد گچ ساختمانی مرغوب آن است که زمان گرفتن آن زودتر از 8 دقیقه شروع نشود و حداکثر از 25 دقیقه دیرتر شروع به گرفتن ننماید و پایان سخت شدن آن نباید زودتر از 20 دقیقه و دیرتر از یک ساعت باشد.

 

زمان گرفتن ملات گچ

گچ ساختمانی باید زود شروع به گرفتن و سخت شدن نموده و سخت شدن آن نیز باید خیلی زود پایان یابد گچ ساختمانی مرغوب آن است که زمان گرفتن آن زودتر از 8 دقیقه شروع نشود و حداکثر از 25 دقیقه دیرتر شروع به گرفتن ننماید و پایان سخت شدن آن نباید زودتر از 20 دقیقه و دیرتر از یک ساعت باشد.

اندازه گیری زمان شروع و پایان گرفتن گچ

اگر در یک ظرف مقداری آب بریزیم و روی آن به مقداری لازم گچ اضافه کنیم (به همان مقدار که برای ساختن که برای ساختن ملات های کلی ساختمان گچ داخل آب می ریزیم) شروع زمان سخت شدن ملات از لحظه ای است که اگر داخل مخلوط را به وسیله میخی خط بیاندازیم بلافاصله جای خط پر نشود و پایان زمان سخت شدن آن زمانی است که اگر روی ملات سخت شده با انگشت ضربه بزنیم روی ملات در محلی که ضربه زده ایم آب ظاهر نشود (مقدار این ضربه باید در حدود 0.5 کیلو کرم بر سانتی متر مربع باشد).

شروع زمان گرفتن گچ از لحظه ای است که گچ را داخل آب می پاشیم و مدت سخت شدن آن از لحظه ای است که جای شیار روی ملات باقی بماند تا زمانی که در اثر ضربه زیر انگشت آب جمع نشود.

باید توجه داشت که گچ سخت شده شکل پذیری خود را از دست می دهد  و دیگر قابل مصرف نیست نباید سخت شدن گچ را با خشک شدن آن اشتباه کرد خشک شدن گچ با توجه به گرمی و سردی هوا ممکن است از چند ساعت تا چند روز بطول بیانجامد . خشک شدن گچ وقتی پایان می یابد که رنگ آن کاملا سفید شود.

مواد افزودنی در گچ

گاهی با افزودن بعضی مواد گچ را تندگیرتر یاکندگیرتر می کنند به شرح زیر:

اگر 0.5 درصد وزن گچ به آن نمک طعام NaCl اضافه کنیم انرا تند گیر کرده و زمان گیرش انرا به 5 دقیقه می رسانیم.

اگر از یک در صد تا 4 در صد وزن گچ به ان نمک طعام اضافه کنیم  زمان گیرش آن به 3.5 دقیقه می رسد حال اگر در صد نمک طعام را هر قدر اضافه کنیم زمان گیرش به تعویق می افتد و گچ کند گیرتر می شود به طوریکه با افزودن 10 در صد نمک طعام شروع زمان گرفتن گچ به 12.5 دقیقه می رسد. نمودار زیر بیانگر اثر نمک طعام  است:

 

زاج سفید گچ را کند گیرتر می نماید.

سریش نیز گچ را کندگیرتر می کند بطوریکه اگر به ملات گچ از یک در صد تا 6 درصد وزن ان سریش اضافه کنیم آغاز گرفتن گچ از 12.5 دقیقه تا 38 دقیقه به تاخیر می افتد. لازم به یادآوری است که سریش نوعی چسب گیاهی می باشد که در صنعت صحافی به طور وفور مورد استفاده قرار می گیرد. در حدود سالهای 1320 تا 1330 که اطاقها را کمتر نقاشی می نمود ند مقداری سریش به آب ملات گچی که جهت سفید کاری اتاقها مورد مصرف قرار می گرفت اضافه می کردندتا هنگام تکیه دادن به دیوار اتاقها لباس تکیه دهنده را کثیف نکند.

با افزودن 0.5 در صد تا 1 در صد وزن گچ براکس به فرمول H2O,Na2B4O7 زمان آغاز گرفتن گچ از 15 دقیقه تا 1.5 ساعت به تاخیر می افتد. نمودار زیر این اثر را نشان می دهد:

آب گرم در زمان گرفتن تاثیری چندانی ندارد.

اگر به ملات گچ از 0.1 تا 0.5 در صد وزن گچ سریشم اضافه کنیم زمان آغاز سخت شدن آن از 10 دقیقه تا 2 ساعت به تاخیر می افتد.

اگر به ملات گچ از 10 تا 50 درصد وزن آن خاک رس اضافه کنیم ( ملات گچ و خاک ) آغاز گرفتن ان حداکثر تا 12.5 دقیقه به تاخیر می افتد.

اگر به ملات گچ تا یک درصد وزن ان زاج سفید اضافه کنند زمان آغاز گرفتن آن تا 15.5 دقیقه به تاخیر می افتد ولی اگر مقدار زاج سفید را اضافه کرده و انرا تا 5 در صد برسانند ملات گچ تندگیر شده و زمان آغاز گرفتن ان به 7 دقیقه می رسد.

 

     زمان مصرف گچ از لحاظ دما

با توجه به آنکه در موقع ملات سازی گرما تولید می کند بطوریکه تقریبا تا حدود 15 تا 20 درجه گرم تر از محیط کارگاه می شود بدین سبب از لحاظ تئوری می توان ملات گچ را در دماهای زیر صفر نیز مصرف نمود ولی عملا در کارگاهها باید از این کار خودداری کرده و حداکثر ملات گچ را در دماهای کمتر از 5 یا 6 درجه بالای صفر مصرف ننمائیم.

به علت زودگیر بودن گچ با وجود انکه ملات انرا بسیار کم درست می کنند (حداکثر به اندازه یک استانبولی) نمی توان سطوح زیادی را با آن سفید کرده و کاملا صیقلی نمود زیرا قبل از انکه بتوانیم سطح گچ را با ماله پرداخت نموده تا سطوح صافی به دست آوریم گچ سخت شده و حالت پلاستیک بودن خود را از دست می دهد (سخت شدن ملات گچ با خشک شدن آن اشتباه نشود) بدین لحاظ پس از آنکه روی گچ و خاک را با ملات گچ اندود نمودند برای آنکه سطحی کاملا صیقلی به دست می آید.روی آن را کشته می کشند.

کشته ملات گچی است  که هیچ وقت سخت نمی شود و تا قبل از خشک شدن حالت پلاستیسیته خود را از دست نمیدهد البته باید توجه داشت که ضخامت کشته حداکثر نباید از یک میلیمتر تجاوز کند زیرا در غیر اینصورت پوسته پوسته شده و از سطح کار جدا میشود.

ساختن کشته

برای ساختن ملات کشته ابتدا گچ را از الکهای بسیار ریز رد می نمایند آنگاه آنرا مانند ملات معمولی گچ میسازند ولی بلافاصله پس از انکه دانه های گچ را داخل آب ریختند با دست انرا مالش داده و مانع ایجاد کریستالهای لازم جهت سخت شدن میگردند و بدین طریق پس از ده تا دوازده دقیقه که ملات را مالش دادند این ملات قبل از خشک شدن سخت نمیشود و به ان در اصطلاح بنائی کشته می گویند. ملات  کشته بعلت انکه سخت نم یشود. به کارگران گچ کار فرصت میدهد تا سطوح وسیعی را بوسیله آن با ماله کاملا صیقلی نماید.

اندازه دانه های گچ

همانطوریکه قبلا اشاره شد پس از انکه گچ را از کوره بیرون اوردند آنرا به آسیاب برده و با آسیابهای ساچمه ای و غیره آنرا خرد کرده و بصورت پودر در آورده و برای مصرف به بازار عرضه مینمایند بدیهی است هر قدر دانه های گچ ریزتر باشد گچ مرغوبتر بوده و برای کارهای ظریفتر مورد استفاده قرار می گیرد.

قطر بزرگترین دانه گچ مورد استفاده در کارهای ساختمانی نباید از 0.6 میلیمتر بزرگتر باشد و نود درصد آن باید ریزتر از 0.15 میلیمتر بوده و 99.5 درصد آن باید ریزتر از 0.2 میلیمتر باشد.

علل ترک خوردن گچ کاری

گاهی در ساختمان ملاحظه می کنیم که سطوح گچ کاری شده پس از خشک شدن و سخت شدن ترک می خورد و شکل بسیار بدی به محل ان میدهد این ترک خوردگی می تواند به دلایل زیر باشد:

اگر در موقع ساختن ملات گچ مقدار گچ را که درآب می ریزیم از حد معینی کمتر باشد (درصد وزن آب نسبت به گچ زیاد باشد) بطوریکه گچ نتواند پس از انبساط حجم آب مصرف شده در ملات را پر کند در نتیجه گچ پس از خشک شدن تقلیل حجم داده و می ترکد.

اگر کلفتی ملاتی که روی دیوار می کشیم از 7 8 سانتی متر بیشتر باشد و انرا در یک نوبت بکشیم لایه های روئی گچ در اثر مجاورت با هوا به فوریت خشک می شوند در حالی که هنوز لایه های درونی مرطوب هستند و اگر این لایه ها هم بخواهند خشک شوند یعنی آب آنها تبخیر شود ناچارا باید در سطح گچ کاری ترکهایی ایجاد شود تا امکان خروج بخارآب لایه های زیرین حاصل شود.

اگر در فصل سرما و درجات زیر صفر اقدام به گچ کاری بنماییم و آب ملات گچ قبل از انبساط و سخت شدن گچ یخ بزند فعل و انفعالات شیمیایی برای سخت شدن در ملات متوقف می شود. پس از انکه یخ ذوب شد گچ فاسد شده و دیگر به انبساط خود ادامه نمیدهد در نتیجه درسطح گچ کاری شده ترک خوردگی مشاهده می گردد.

بعضی از ترکها  در گچ کاری بعلل فوق نبوده و در اثر نشستهای ساختمان بوجود می آید این ترکها معمولا با زاویه 45 درجه نسبت به افق ظاهر می شود.

وزن مخصوص گچ

وزن مخصوص گچ بر حسب ریزی و درشتی دانه و همچنین لرزیده و نلرزیده ان متفاوت است و بطور کلی وزن مخصوص گچ از 0.85تا 1.4 تن بر متر مکعب می باشد.

گچ و خاک

اگر در ساختمان بخواهیم از گچ بعنوان ملات استفاده نماییم اغلب مواقع گچ و خاک رس را مخلوط کرده و از ملات گچ و خاک استفاده می کنند و از گچ تنها و بدون خاک فقط برای سفید کاری اطاقها و پوشش روی گچ و خاک استفاده می شود ان هم بعلت رنگ سفید ان است که آمادگی بهتری برای نقاشی دارد.

منظور از ملات گچ و خاک ملاتی است که از مخلوط شدن گچ و خاک رس به نسبت پنجاه درصد از هر کدام بدست امده باشد البته با توجه به تندگیر و کندگیر بودن گچ ممکن است میزان خاک رس کمتر یا بیشتر بشود.

خاک را به دلایل زیر با گچ مخلوط می نمایند:

قیمت خاک رس از گچ ارزانتر است زیرا همانطور یکه قبلا گفته شد سنگ گچ را پس از استخراج به کوره برده و عملیاتی روی ان انجام می دهند که موجب هزینه می باشد در صورتیکه خاک رس را پس از استخراج مستقیما به مصرف می رسانند و در هر شرایط  قیمت خاک رس از گچ ارزانتر است در نتیجه ملات گچ و خاک بسیار اقتصادی تر از گچ تنها است.

ملات گچ و خاک دیر گیر تر از ملات گچ می باشد . بدین علت دیرتر سخت شده و در نتیجه کارگران گچ کار بیشتر فرصت دارند  تا آن را روی ردیف قبلی آجر پهن نموده و ردیف بعدی آجر را روی آن بچسبانند.روی هم رفته کار کردن با آن آسان است.

ملات گچ و خاک از ملات گچ پلاستیک تر می باشد و زیر ماله بنا بهتر شکل می گیرد.

دوغ آب گچ

برای ساختن دوغ آب گچ عینا مانند ساختن ملات گچ عمل می نمایند فقط از آب بیشتری استفاده می کنند بطوریکه ملات کامل رقیق و روان باشد . از دوغ آب گچ برای پر کردن درزهای طاق ضربی استفاده می نمایند. دوغ آب گچ را قبل از ازدیاد حجم گچ مصرف می کنند و ملات گچ را تقریبا بعد از ازدیاد حجم گچ.

تخته های گچی پیش ساخته

در ساختمان هایی که اسکلت آنها فلزی یا بتنی است برای تیغه بندی جهت جدا کردن فضاهای داخلی آپارتمان احتیاج به مصالحی بسیار سبک داریم که وزن زیادی را به سازه تحمیل نکند برای این کار معمولا از بلوک سفالی تو خالی استفاده می کنند.

گاهی نیز از قطعات گچ به ابعاد تقریبی 50*50*8  سانتی متر استفاده می شود که این قطعات به شکل کام و زبانه روی هم قرار می گیرند. ملات بین آنها چسب مخصوصی است که مخلوط گچ داشته و پس از مصرف کاملا هم رنگ سایر قسمتهای تخته های گچی می شود.

پس از نصب پلاکهای گچی میتوان روی انرا با اندود گچ و یا کاغذ دیواری پوشانید.باید دقت نمود که از این قطعات در مکانهایی که مستقیما با آب در تماس هستند استفاده نشود مانند حمام ها و غیره زیرا همانطوری که گفته شد گچ در مقابل آب حساس بوده و خیلی زود فاسد می شود.

با توجه به این که برای تیغه بندی اتاقها فقط حجم قطعه مورد نظر می باشد در نتیجه وزن قطعه هر چقدر سبک تر باشد بهتر است زیرا بار کمتری را به پلها و ستون ها و فنداسیون وارد می کند. گاهی برای ساختن قطعات گچی جهت تیغه بندی از گچ پوک شده استفاده می کنند یعنی از گچی که در هنگام سخت شدن دارای خلل فرج بیشتری می باشد استفاده می شود.

برای ساختن گچ پوک به ابی که ملات گچ را با آن درست می کنند موادی اضافه می نمایند که تولید گاز بنماید مانند آب اکسیژنه یا سولفات آلومینیم این مواد در موقع سخت شدن گچ ایجاد حباب کرده و در نتیجه در گچ خلل و فرج ایجاد می شود و وزن مخصوص قطعه گچی کم می شود.

برای ساختن قطعات گچی سبک علاوه بر روش فوق می توان با اضافه کردن مواد دیگری به ملات گچ مانند پودر کاه سبوس برنج قطعات گچی سبک به دست آورد؛ و همچنین اگر به ملات گچ موادی مانند مو الیاف گیاهی و مفتولهای باریک فلزی و غیره استفاده کنند قطعه گچی مسلح به دست می آید که نسبت به قطعه گچ معمولی و قطعه گچی پوک دارای مقاومت کششی و فشاری بیشتری است.

از قطعات گچی استفادههای دیگری نیز به عمل می آید مثلا قطعات مذکور را به شکل و اندازه دلخواه در می آورند و آنرا به جای گچ کاری به دیوار سالنها می چسبانند و از آن به جای آکوستیک استفاده می نمایند و یا تخته گچی مقاوم در مقابل حرارت می سازند و فضای خصوصی را که باید دارای امنیت بیشتری در مقابل آتش سوزی یا تبادل حرارت داشته باشد با آن می پو شانند.

در ساخت هر یک از این قطعات باید ویژگی های مخصوصی رعایت شود.هم چنین قطعات گچی را به شکل گل و بوته در می آورند و از آن برای تزیین فضاهای داخلی ساختمان به عنوان گچ بری پیش ساخته استفاده می نمایند.

 

 

گچ و فلزات

به علت آنکه ملات گچ اگر در مجاورت آهن روی سرب قرار بگیرد با آن ترکیب شده و تولید سولفات می نماید و در نتیجه موجب ضعیف شدن قطعه به کار رفته می شود در ساختمانها مخصوصا ساختمانهایی که اسکلت آن فلزی بوده و سقف طاق ضربی می باشد باید حتما روی تمام قطعات فلزی را قبل از اجراء طاق ضربی و مصرف هر گونه گچ با یک لایه از روغن مخصوص که به آن ضد زنگ می گویند پوشانیده شود تا بدین وسیله از فساد آهن جلوگیری گردد.

مقاوم کردن اندود گچ در مقابل آب

در فضاهایی از آپارتمانهای مسکونی که اندود گچ در مقابل بخار آب قرار دارد.مانند سقف حمام ها و یا توالت ها و یا آشپزخانه ها برای آنکه بخار آب به گچ آسیبی نرسانند روی آنرا با یک یا چند لایه رنگ روغن می پوشانند تا بدین وسیله مقاومت آن در مقابل آب و مخصوصا بخار آب زیادتر گردد ولی این رنگ روغن نمی توانند گچ را صد در صد در مقابل آب مقاوم نماید و باز هم بعد از چندی سقف یا دیوار این گونه فضاها در اثر مجاورت با بخار آب  طبله می نمایند.

مقاومت کششی و فشاری گچ

معمولا مصرف گچ در ساختمان برای اعضاء باربر نبوده بلکه فقط برای نازک کاری به کار می رود بدین لحاظ اگر ملات گچ پس از سخت شدن و خشک شدن بتواند وزن خود را تحمل کند کافی می باشد در آزمایشهایی که به عمل آمده نشان می دهد که مقاومت فشاری گچ سخت شده بیش از 30 کیلوگرم بر سانتی متر مربع و مقاومت کششی آن بیش از 5 کیلو گرم بر سانتی متر است که این هر دو برای مصرف گچ در ساختمان برای نازک کاری کافی است.

 

 

انبار کردن گچ

اگر گچ به صورت فله به کارگاه وارد شود باید بلافاصله مصرف گردد زیرا همانطوری که قبلن نیز اشاره شد گچ میل ترکیبی شدیدی با آب داشته و حتی رطوبت هوا را جذب می کند و پس از مدتی نه چندان طولانی فاسد می شود یعنی در موقع مخلوط کردن آن با آب ازدیاد حجم پیدا نکرده و سخت نمی شود ولی اگر گچ پاکتی را به طریقه صحیحی انبار کنند به طوریکه دور از رطوبت باشد میتوان حتی پس از یک سال هم از آن استفاده نمود.

برای انبار کردن گچ باید انرا روی تخته هایی که از زمین فاصله داشته باشد بچینند برای ایجاد فاصله تخته های زیرگچ از زمین میتوان از قطعات آجر یا بلوک سفالی استفاده نمود و هم چنین باید فاصله گچ از دیوارهای انبار 20 سانتی متر باشد و نباید حداکثر بیش از 10 پاکت گچ را روی هم چید زیرا ممکن است گچ داخل پاکتهای پایین تر در اثر وزن پاکتهای بالایی بهم دیگر چسبیده و کلوخه شود . خلاصه گچ را باید طوری انبار نمود که هوا به راحتی بتواند بین آن جریان پیدا کرده و هم چنین زیر فشار نباشد



تاريخ : جمعه 19 فروردين 1398برچسب:چگونگی کار باگچ, | 20:21 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |
تاريخ : جمعه 3 مهر 1393برچسب:نورمخفی درگچبری, | 17:32 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |
نقش برجسته هایی که از گچ تشکیل می شوند معمولاً با بُریدن، سر و کار دارند. گچ را بُریدن و کَندوکاری کردن روی آن را از گذشته تا به حال ، گچبری می گویند. گچبری در دوران های مختلف تاریخ، طیّ طریق نموده تا به امروز که آثار آن در بافت شهری به صورت گسترده ای جلوه گر شده و از آن در نمای درونی ساختمان ها و بناهای بزرگ و مساجدبا سبک های مختلف استفاده شده و نشانگر سال ها تمدّن و فرهنگ این مرز و بوم است که در کالبد معماری، متظاهر می شود و هر شکل از آن معنا و مفهوم و پیامی در بر دارد . آثار تاریخی و هنری ایران، بیانگر آن است که آفرینش یک اثر، عموماً بر اساس باورها و اعتقادات و طرح ریزی هایی که ریشه در فرهنگ گذشته داشته، انجام گرفته است . در این آثار، هنر،بخشی در قالِب تصویرکلِ آن اثر است و با بخش هایی دیگر، جدا و بی ارتباط نیست . در معماری ایران، اجزا با یکدیگر و با تَمامیت اثر، رابطه و هماهنگی دارند. رابطه ی اجزا باهم و گنجانیدن آن ها در یک قالب که در همه ی آثار نمایان است، یک کالبد فیزیکی از اصل دین اسلام، یعنی توحید است . در واقع درخشش نقوش و جلوه های رموز پنهان و طرح های یک اثر بی بدیل هنری، متأثّر از عشق و فطرت پاک هنرمندانی است که مُلهِم از وَرای مادّه است . ویژگی و برتری معماری اسلامی ایران، گوناگونی عناصر معماری آن نیست بلکه ذوق سلیم وضوح ، ظرافت ، تناسب درست و سنجیده و آمیزش کلّی هنر های کاربردی و سازگاری بین عناصر معماری است . یک ویژگی اصلیِ هنرمند ایرانی این است که همواره هنر را با زندگی آمیخته و اکثراً ذوق هنری خود را در ساخت وسایل و لوازم مورد نیاز به کار بُرده است . اکثر هنرهای ایرانی، جنبه ی کاربردی و انتفاعی داشته و جزء هنر های صناعی محسوب می شوند. نقوش گل و برگ با تنوّع بی انتها، نقش های ظریف و در هم بافته ی هنری، که از چند ستاره درست می شوند . اشکال درهم پیچیده و عبارات خوش نویسی ، اشکال طبیعی و طرح های اسلیمی ، مُؤیّد اَشکال درهم بافته و ترکیبات خطاطی از دوره ی اسلامی است که بوسیله ی هنرهای کاربردی چون :کاشیکاری ، گچبری ، منبت کاری،آینه کاری، نقاشی و ...، در آرایش بناها، نقش می بندد و چنان شاهکارهای بی بدیل را در معماری پدید می آورد . همچنین هنر کاربردی شامل آن بخش از فعالیت های بَشریست که نمایانگر عواطف و احساسات درونیِ آفریننده است .هدف اصلی، برآوردن نیازهای روانی و دَرونی است و هنر عبارت از خلّاقیت ترکیبی است در حالیکه دانش ،یک فعالیت تحلیلی است . گچبری از پدیده های هنری بی همتا در معماری ایران به شمار می رود . گچ به سبب گیرایی و انعطاف پذیری در استحکام بخشیِ ساختار بَنا و در تزئینات معماری دوره ی اسلامی کاربرد ویژه دارد. پیشینه ی هنر گچبری در ایران، به 2500 سال پیش از این و قبل از ساخت آجُر می رسد . ایرانیان اقسام عملیات گچبری را ابداع، تجربه و تکمیل کرده اند و یک سِلسله شاهکار در سبک های متوالی پدید آورده اند ، که در جای دیگر همتایشان را نمی توان یافت . اغلب، گچبری را خوار شمرده اند . چون تصوّرمی شده که این وسیله در دست طراح، مقاومتی ندارد و به او امکان می دهد بدون احساس مسئولیت یا برنامه ریزی سنجیده، اَشکال نوظهورِ بی بهایی را پدید آورد . اجرای واقعی نقش های گچبری که مُستلزِم مهارت حکّاکی است، فوق العاده دشوار نیست ولی طراحی آن مشکل است. مزیّت گچبری ایرانی در وَهله ی اول، طراحی آن است . یک طرح واقعاً بزرگ، همیشه کار بسامان خیال انگیز نُبوغ است. به طور کلی گچکاری و استفاده از گچ در ایران، سابقه ای طولانی دارد و به عنوان مثال می توانیم قدیمی ترین اثر گچبری مکشوفه از کاوش های علمی انجام شده در هَفت تپّه ی خوزستان را نام ببریم . این نمونه، از قدیمی ترین اثر گچبری در دوران پیش از تاریخ ایران و متعلّق به هنر و تمدن عیلامی است . در عصر هَخامنشی و اَشکانی هم بطور ساده و گاه بصورت ترکیبی و تلفیقی از این هنر استفاده شده است، اما در دوران ساسانی، تِکنیک و روش های خاصّی به همراه نقوش و موتیف های مختلف حیوانی وگیاهی و انسانی و نیز در فُرم های هندسی، به کار گرفته شده و در مجموع از به کارگیری روش ها و تَلفیق عناصر و موتیف ها در روی گچبری ها ، مناظر جالب توجهی عرضه گردید که موجب تحوّلاتی در دیگر هنرهای عَهد ساسانی و بعدها هنرهای دوران اولیّه ی اسلام در ایران و خارج از مرزهای کشور باستانی ایران شد . گچ بری یکی از پدیده ها و هنرهای ارزنده، بخصوص در عصر ساسانی و دارای اُلگوهای کاملتر و پیشرفته تر از سایر هنرها و بیان کننده ی تاریخ هنرِ عهد ساسانی است . به گواهیِ آرایه های گچی که هِیئت آلمانی، در ویرانه های مَدائن ( تیسفون ) کشف کرده اند و اکنون در بخش موزه های بِرلین نگهداری می شود و همچنین به گواهی نقش های گچی ای که در نزدیکی وَرامین بدست آمده و اکنون در موزه ی پِنسیلوانیایِ آمریکا نگهداری میشود ، ایرانیان از روزگار ساسانی از گچ، برای نقش های تزئینی استفاده می کرده اند. معماران، در عصر اسلامی به استفاده ازگچ پرداختند . بهترین مثال برای این نقش و نگار های گچیِ دقیق در طاق های مسجد جامع نائین و محراب آن است که یکی از کُهن ترین مسجد های ایرانی است که تا کنون بر جای مانده است . این مسجد، در زمینی هَموار، میان شهر های یزد و اصفهان قرار دارد و نقش های گچی دقیق آن مانند خود بَنا، به قرن دهم هجری بر می گردد و از شکل های گیاهی و هندسی تشکیل می شود که انسان را به یاد نقش و نگارهای عَبّاسی، که در خرابه های سامِره پیدا شده است می اندازد .، اما به جهت کتیبه هایی که با خط خوش بر آن ها نقش شده است با آن ها تفاوت دارد . از گچبری های ایرانی روزگار سَلجوقیان، آثاری بدست ما رسیده که اَشکالی از انسان وحیوان را می نمایدو از نظر هنری بسیار گِرانبهاست . از سوی دیگر کاوشگران، در ساوِه و رِی به نمونه هایی از تزئینات گچی رنگی و زیبا، دست یافته اند که در یکی از آن ها چهره ی شاه در میان جُرگه ی درباریان، نقاشی شده و در آن لوحه ای بنام سُلطان سلجوقی، طُغرُل دوم به چشم می خورد . بهترین گچبُری ها و تزئینات گچی، در بناهای ایران اسلامی به قرن هشتم هجری بر می گردد که در آن زمان، محراب های بسیاری از مسجد ها از گچ ساخته می شد و دارای نقش های دقیقی بود که عناصر نوشته، بر زیبایی و جذّابیت آن می افزود . یکی از مهمترین و گرانبهاترین این محراب ها، مِحراب اَلجاتیو، در مسجد جامع اصفهان است که تاریخ 710 هجری و نام سازنده ی آن، «بَدر» را در خود دارد . هنرمندان ایرانی، نقش هایی بر گچ می کندند و آنها را قالب نمی گرفتند . این کار دراَندِلُس و برخی نواحی اسلامی دیگر به همین گونه بود . از همین رو آرایه های گچی ایران، تُهی از حالت ساختگی و مَلال آور است که تزئینات گچی قالب ریزی شده، در بیشتر موارد دارد.موضوع های تزئینی برگرفته شده در گچ،انواع گوناگون دارد. برخی دیگر، نقش های هنری کوچکی مانند مثلث هَشت ضِلعی ، ستاره، لوزی و دایره ی کوچک است و برخی ،کتیبه هایی به خط کوفی است . از غنی ترین ساختمان های دارای گچبری، مسجد حِیدریه در قزوین ،ضریع عَلویان در همدان، مسجد جامع اصفهان،مسجد جامع شورکاب لواسان،خانه ی طباطبائی ها در کاشان و آرامگاه علیِ بن جعفر در قُم است . هنرمندان صنعتگر ایران در قرن های 10 و 12 هجری، به کاربُرد تزئینات گچی در کاخ ها و خانه ها و رنگ آمیزی آن ها با دقت و تنوّع روی آوردند، بگونه ای که این نقش ها، بسیاربه نقاشی ها و صفحات تَذهیب شده ی کتاب های خطی مَنسوب به آن دوره، شباهت دارد . آثار گِرانقدر معماری، نتیجه گِرد آمدن و وحدت یافتنِ گروه های متعددی از هنرهای سُنّتی است.آن ها به هنر بنَّایی افزوده می شوند و معماریِ غَنی ما را شکل می بخشند. در واقع هنر ها ی وابسته به معماری ،در هنر مادر، یعنی معماری و بنّایی سنّتی تَجلّی می یابند . بسیاری از استادکاران این هنرها، درکنار معماران و بنایان سنتی، هنر خود را به کمال رسانده اند و بسیاری دیگر تنها با یاری آن هاست که ثَمره و نتیجه ی کارشان را عرضه می دارند.حذف معماری و بنّای سنتی هنرمند از معماری، یعنی پاشیدگی و از هم گُسیختگی سازمان مُنسَجِم و در هم تَنیده ی استاد کاری در عرصه های هنرهای سنّتی . هنرمندان ، استادکاران و معماران روزگار ما که در عرصه ی فرهنگ این سرزمین، نقش بِسزا داشته اندودارند،نامشان در ردیف : استاد علی اکبر .استاد محمد رضا. استاد علی رضا عباسی . استاد حاج حسن معمار . استاد حاج حسین لُرزاده ـاستاد شرباف،استاد فرشچیان، استاد حاج عبدالکریم نَوید تهرانی .استاد حاج محمد طالبی پور،استاد مهندس محمد بیابانی و ..، برای همیشه به ثبت رسیده است. تلاش هایی که در جهت اِحیای زندگی استادکاری انجام گرفته است، غالباً مَرهون کارهای بزرگی است که به معماران سنتّی واگذار کرده اند و آن ها با دانش و معرفت تجربی خود، مَجمعی از هنرمندان برگُزیده را مُتشکل و با هزینه های اَندک، آثار ارزشمندی را به یادگار گذاشته اند . طراحی گچ بری عمل طراحی، فرآیند خلاق از تَجسّم است . این فرایند ،کاغذ سفید را به یک تخیّل بَصَری که می تواند ارتباط برقرار کند، آگاهی و آموزش دهد یا ایجاد خشنودی کند، تغییر می دهد . مَنبع تخیّلی را که ما به تصویر می کشیم، ممکن است شیءای باشد در جلوی رویمان یا خاطره ای بصری از تجربه ای گذشته و یا خیلی معمولی تر، تلفیقی از اِدراک و تَخیّل باشد . ما با دیدن تصاویر، دریافت و کَشف آن ها نسبت به گسترش و تَجسّم تصاویر، می توانیم آن چه راکه می بینیم در ک نمائیم . تصاویری را که طراحی می کنیم، این توانایی را به ما می دهد تا اندیشه ها و تصوُّرات خود را بیان کرده و به ایجاد نوعی ارتباط دست یابیم . در طراحی، می بایستی رعایت برخی نقش های گچبری را نمودکه کاملاً گِرد و در واقع سه بُعدی است و باید به صورت لایه لایه درسه تا شِش لایه و گاه بیشتر و هریک جداگانه ساخته شود . نقش ها گاه کاملا بُغرَنج است . پنج تا شش جزء، در هم بافته شده اند و در جهات مختلف و مُتضاد سِیر می کنند. گچبر باید پیش بینی کند که شکل های نهایی ازنقطه های شروع درنخستین لایه، چگونه تَکوین خواهد یافت . وقتی به سطح می رسد و با سایر اَجزاء جمع می شود، باید در کدام نقطه پدیدار شود و باید شبیه چه چیزی باشد .حافظه و تخیل و دقت لازم است تا حاصل کار معقول ویِکدست باشد، نه آشفته و دَرهم . چون بِدایه سازی بر نظم و برنامه ریزی دقیق فائِق آید، خطر آشفتگی و ابِهام وجود خواهد داشت . هیچ کس طبق دستور طراحی نمی کند زیرا یاد آوری چنین دستورات دَرهم و بَرهمی درمَغز به هنگام طراحی ،کاری مشکل است . ما نمی توانیم تمام دانش خودرا به یکباره به یاد بیاوریم. آنچه که می توانیم انجام دهیم، تمرکز روی مُدل وتکیه به چشمانمان است .کلید های طراحی، اساساً فراگیری روش تکیه به چشم ها و فراگیری راه های مختلفی است که می تواند این تکیه کردن را تقویت نماید. طراحی در اصل، رَوند دیدن است و نه به کارگیری اصول کلید های دیگر،نظیر دوباره کشی، تصوّر کردن، ترکیب و نقش واری. در واقع محصول مستقیم، دیدن است که به زبان طراح در آمده است . آن ها را می توان به تدریج و با گام ها به راحتی فرا گرفت . در گچبری تهیه ی نقشه و طراحی اشکال مختلف که اکثراً به صورت بَرجسته می بایستی ترسیم و سپس با ساخت بر روی سَقف و دیوارها پیاده می شود ، می بایستی تَرسیم کننده ،آشنایی کامل با اصول ترسیم و خطوط مختلف با ضخامت متفاوت ،که یکی از اصل هایی است که به زیبایی نقشه و به درک آن کمک می کند راداشته باشد . کُشته بُری درکارهای کُشته بری، زمینه ی کار با بوم رنگی به وسیله ی گچ انجام می شود . سپس بر روی گل وبرگ ها با رنگ پلاستیک و گواش، اَلوانی به صورت پَرده گذاری ازرنگ باز به تیره در پنج پرده، بر روی هم رنگ آمیزی و در پایان با رنگ مشکی قلم گیری می شود که بسیار زیباست. گاهی اوقات کُشته بُری به صورت یکرنگ سازی انجام می شود که همان کیفیت را دارد و به آن یکرَنگ سازی می گویند . تُخمه درآوری نیز شیوه ای در تزئینات گچی است که با پُر کردن نقوش حَفر شده در زمینه ی گچی ساده با گچ رنگی به وجود می آید . درکار تخمه درآوری، گچبر، گچ های الوان را بر روی هم انداخته و سپس بر سطح کار، کُشته ی سفید می اندازد یاگِل سفید می کشد که به آن گِل گیوه گویند و بعداز خشک شدن به این ترتیب هر پَره گُلی را می توان به رنگ های انداخته شده بُرش داد و اضافه را پاک کرد تا به حلقه ی رنگ دلخواه رسید . ابزار گچبری یک گچبر معمولاً، ابزارهایی را در یک بسته به همراه خویش دارد . این ابزارها همه معلولند . معلولِ دست زِبَردست هنرمند. اگر دست هنرمند نباشد، این ابزارها همه هیچند . اولین ابزار گچبری، ماله است. ماله ای کوچک، برای پخش نمودن و پرداخت کردن اسکلت اصلی گچ. ماله جزء اصلی ترین ابزارها در حرفه ی گچبری است . ابزاردوم گچبر، چاقو مانندی است به نام دَمبُر که تیزی آن فقط در قسمت نوک آن است.با نوک این وسیله گچ را می بُرند . دمبر اصلی ترین وسیله ی گچبر است . گچبر با دمبر شناخته می شود . چون دَمبُر است که زیر دست گچبر، گچ را به یک اثر هنری در می آورد . بومخوار، ابزار دیگر است که همان گونه از اسمش پیداست برای تمیز کردن زمینه ی بوم استفاده می شود. ابزار نقّالی برای زیرورو کردن کارهای گچبری و ساخت وساز گُل و برگ و... به کار می رود. وَردَنِگی نوعی قلم گچبری است که برای خط کشی کردنِ جای گَرته شده، استفاده می شود که بعد از این عمل بتوان برش را انجام داد.قلم بومگِرد، برای قاشقی کردن کلیه ی مکان ها حتی برگ ها و دیگر کارهای قاشقی دار مورد استفاده قرار می گیرد و از لبه ی گرد کوچک آن نیز درچُدَنی سازی استفاده می شود . انواع گچبری هنر را نمی توان محدود کرد. هنرمند هیچ گاه از کار خود خسته نمی شود.، چون کار او تکرار ندارد. هنر گچبری نیز متنوّع است و محدود به چند شاخه نمی شود. گچبر هر روز و هر لحظه یک شیوه به کارش اضافه می کند . بطور کلی گچبری های انجام شده را می شود به سه دسته تقسیم کرد: الف ) طرح های زمینه و سطوح . یک سطح را به طور کلی و یا تکه تکه بر روی نظمی خاص زیر پوشش طرحی قرار می دهند . مثل : سقف ،دیوار، در و یا قابی گچی که بر روی دیوار ساخته می شود . ب ) طرح های حاشیه . یک مسیر را به طور متدد و و یا تکه تکه بر روی نظمی خاص زیر پوشش طرحی به هم پیوسته و سِری قرار می دهند مثل : کِناره ی سقف ، کناره های راه پله و راهرو و یا هر جای دیگر که در گوشه و کنار ما باشد . ج ) طرح های تک و خاص که فقط در جایی خاص به صورت واحد درست می شود و هر جایی می تواند قرار بگیرد مانند : سَرستون ، سَر قاب ، دور قلاب ، شومینه ، سَردر و ... . این گونه گچبری ها را می توان به طور جداگانه نیز درست کرد . این دسته ها، شاخه های اصلی یک کار گچبری است . در کارهای زمینه ،طرح هایی مثل گِره، تَذهیب،مقرنس و انواع و اقسام طرح ها و نقش های کشور های مختلف را می توان جا داد . می توان یک زمینه را پُر کرد از گل های رُز ، مریم ، میخک و ... در کارهای حاشیه، طرح هایی مثل گِره ، تذهیب ، چَنگ و چُدن ، مقرنس و انواع طرح ها و نقش های کشورهایی مثل: یونان ، فرانسه ، مصر و ... را می توان کار کرد . می توان حاشیه ای را با مقرنس پوشاند . می توان در یک مسیر مُمتدد، یک شاخه ی درخت انگور را گچبری کرد.، که انگورها ی آن در طول مسیر به صورت سه بُعدی از شاخه آویزانند. می توان در یک مسیر اَشعار، آیات و جملات زیبای اَدبی را با گچ به صورت بَرجسته درآورد. کارهای تک و خاص، تنوع زیادی می توانند داشته باشند. از یک شاخه ی گُل گرفته تا یک سبد میوه ، می تواند به صورت برجسته در یک جا ساخته شود. سر ستون ها، با مقرنس، چَنگ وچدن ، ابزارهای گچی و انواع و اقسام طرح ها تزئین می شوند. آرک آشپزخانه یک کار تک است . از این نمونه ها احیاناً در مرکز سقف خانه یتان نیز وجود دارد. این کارها همه تَکند. اطراف هر چراغ را می توانید شما گچبری کنید. کناره های هر سقف را می توانید شما گچبری کنید و بالای هر مَعبر را می توانید یک آرم و یا یک جمله و شعر بنویسیدو هزاران هزاران کار دیگر. هر کار که بخواهید می توان با گچ انجام داد. عدم مِیل به گچبری کار استاد برروی گچ ،از عشق او به این هنر بر می خیزد. یک اثر هنری ممکن است برای عموم زیبا نباشد ولی محبوب سازنده ی اوست. گویند روزی موسی (ع) مرگ اُمت خود را از خدا طلب کرد. خدا به او گفت که با گِل، چند کاسه و لیوان درست کن. بعد خدا به او گفت که آن ها را بشکن. موسی اندکی دِرنگ کرد و گفت: خداوندا؛ این ها را من ساخته ام ،دلم نمی رود که نابودشان کنم. خدا گفت : چند ظرف گِلی را نمی توانی نابود کنی، چون خود، آن ها را ساختی. چگونه من مخلوقات خود را از بین ببرم. هر ساخته ای محبوب سازنده اش است. انسان ذاتاً زیبایی را دوست دارد. کسی که از گُل تنفر داشته باشد، عیبی در اوست. گُل زیباست و برای همه زیباست. هر اثر هنری زیباست، اما برای چشم زیبا بین هنرمند . هنرمند اثری را باید بسازد که برای چشم همه زیبا باشد. گچبری نیز هنگامی دوست داشتنی است که از دید همه زیبا باشد. همه ی گچبری ها زیبا هستند ولی زیباترین آن ها، به چشم همه زیباست. کارهایی به اسم گچبری انجام می شود که زیبایی آن را فقط سازنده اش می بیند و دیگران جز گچی برجسته ،چیزی نمی بینند. انسان هیچ گاه برای چیزی که سودی به حالش ندارد، پول خرج نمی کند.صاحبخانه وقتی می بیند که پولش می رود و خانه اش مورد هجوم یک مُشت گچ برجسته که هیچ نشانی از هنر ندارد می شود، هیچ گاه سرمایه ی خود را خرج گچبری نمی کند . متاسفانه امروزه کارگچبری را اکثراًکسانی انجام می دهند که کار خود را فقط خود زیبا می دانند. کارایشان معرف هنر گچبری است. وقتی اثر زیبا نباشد بیننده ،هنر گچبری را زیبا نمی بیند وهیچ گاه به سمت این هنر نمی آید. گچبر کیست؟ کسی که بتواند یک تکه گچ یا یک سطح گچی را به هرشکل ممکن تبدیل کند ،گچبُر است . واژه گچبُر تقریباَ مثل واژه ی نقاش است. خالق یک اثر زیبای هنری، نقاش خوانده می شود و رنگ کننده ی یک انبارهم نقاش. البته، دربین ما این طور است و باید از هم تفکیک شوند . یعنی کسی را که با وسیله ای مثل سنگ یا گچ و... سر و کار دارد را با کسی که از این مواد، زیبایی می آفریند یکی نبینیم .کسی که با گچ کار می کند ،گچ کار است و کسی که دارد یک اثر هنری را با گچ خلق می کند ،گچبر و هنرمند است. چگونگی انجام گچبری یک گچبر هرکاری که بشود با گچ کرد را انجام می دهد. او ابتدا گچ را به صورت مایع درست می کند .محلول گچ و آب پس از مدتی، اضافه ی حجم پیدا کرده و شروع به سفت شدن می کند تا به جایی که تبدیل به جامد می شود. قبل از انجماد، به خمیری انعطاف پذیر تبدیل می شود که صورت و اسکلت اثر هنری در آن زمان ودر آن حالت گچ، به دست گچبرصورت می پذیرد. پس از اسکلت بندی گچ به دست هنرمند گچبر،گچ در همان حالت سفت می شود و گچبر شروع به پرداخت آن می کند و پستی و بلندی ها وریزه کاری های آن را با ابزار خاص خود و با استفاده از ذوق وسلیقه ی خود انجام می دهد. این عمل ممکن است در هر جا و در هر سطح و مکانی باشد . گچ گچبری گچی که گچبر با آن گچبری می کند باید مرغوبترین گچ باشد. اگر گچ مرغوب نباشد، اثر هنری را نمی توان به ظرافت و لطافت درآورد. نسبت ترکیب گچ با آب در ساختن گچ گچبری باید به گونه ای باشد که گچ پس از جامد شدن ،سخت نباشد و حالت پنیر مانندی را داشته باشد تا ابزار گچبر با نیروی دست به راحتی بر روی گچ ،کار کند.

تاريخ : جمعه 8 آذر 1392برچسب:گچبری چیست, | 18:0 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |
گچ پلاستیکی یا فایبرگلاس چیست نویسنده محمد فتاحی میلاسی مقالات مرتبط گچ و آتل (اسپلینت) به چه صورت استفاده میشوند گچ و آتل چگونه بکار برده میشوند گچ پلاستیکی یا فایبرگلاس چیست آیا میدانید چگونه باید از گچ یا آتل خود مراقبت کنید مراقبت از اندام گچ گیری شده چگونه است عوارض احتمالی گچ گیری اندام چیست گچ فایبرگلاس که به آن گچ پلاستیکی هم میگویند ماده ای است که از آن برای گچ گیری Casting اندام آسیب دیده استفاده میشود. میدانیم که یکی از راه های بیحرکت کردن شکستگی ها و دیگر آسیب های اندام استفاده از گچ گیری است. در عمل گچ گیری اطراف اندام با لایه هایی از گچ پوشانده میشود و به این ترتیب یک قالب سفت و محکم در اطراف اندام تشکیل شده که مانع از حرکت آن و در نتیجه مانع از حرکت استخوان ها میشود. این قالب در عمل مانند یک اسکلت خارجی عمل میکند یعنی همان خاصیتی که در جانداران سخت پوست وجود دارد. جنس قالبی که در اطراف اندام درست میشود معمولا از گچ است و به همین خاطر به آن قالب گچی Plaster cast یا به اختصار گچ میگویند. پس در واقع ساختمانی که در اطراف اندام ایجاد میشود قالب Cast نام دارد. در زبان انگلیسی بیحرکت کردن اندم با این قالب را قالب گیری Casting میگویند ولی در زبان فارسی لفظ گچ گیری برای آن معمول شده است. امروزه استفاده از گچ Plaster برای درست کردن این قالب ها بتدریج کمتر شده و جای خود را به فایبرگلاس داده است. فایبرگلاس یک ماده کامپوزیت Composite بوده که از فیبرهای شیشه و یک رزین تشکیل شده است. این ماده در عین سبکی بسیار مقاوم بوده و به همین علت جانشین مناسبی برای گچ است. برای استفاده در پزشکی فایبرگلاس بصورت نوارهایی با عرض های متفاوت تهیه میشود و پزشک معالج با پیچاندن این نوارها به دور اندام یک قالب محکم و سبک را در اطراف آن ایجاد میکند. 747 نوارهای فایبرگلاس در رنگ ها و اندازه های متفاوتی تهیه میشود 95 2 قالب فایبرگلاس اطراف ساق منظور از گچ پلاستیکی همان قالب فایبرگلاس است که پزشک در اطراف اندام ایجاد میکند. این قالب ها از قالب های گچی معمولی سبک تر و مقاوم تر هستند. خلل و فرج بیشتر داشته و اجازه میدهند هوا بهتر به پوست اندام برسد. مانع عبور اشعه ایکس نمیشوند و میتوان در حالیکه در اطراف اندام قرار دارند از آن اندام رادیوگرافی به عمل آورد. مشکل نوارهای فایبرگلاس برای تهیه قالب، یکی گرانی آن در مقایسه با گچ و دیگری مشکل بودن شکل دهی به آن در بعضی مناطق بدن است. با این وجود به علت منافع زیاد آن در عمل و بتدریج فایبرگلاس جای گچ را در تهیه قالب های اطراف اندام میگیرد.

تاريخ : جمعه 15 اسفند 1391برچسب:گچ پلاستیکی یا فایبرگلاس چیست , | 18:3 | نویسنده : محمدفتاحی میلاسی |
صفحه قبل 1 2 صفحه بعد